Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2012

ΥΠΟΠΑΓΕΤΩΝΙΑ ΛΙΜΝΗ ΒΟΣΤΟΚ Στα πρόθυρα εξερεύνησης ενός άγνωστου κόσμου



Πρώτη έφτασε η Ρωσία στην επιφάνεια της μεγαλύτερης λίμνης στην Ανταρκτική, κάτω από χιλιόμετρα αιώνιων πάγων




Σε βάθος 3.769,3 μέτρων, ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού της υποπαγετώνιας λίμνης Βοστόκ στην Ανταρκτική έφτασε πριν λίγες μέρες το γεωτρύπανο της ρωσικής εξερευνητικής αποστολής, μετά από προσπάθειες δέκα ετών. Η Ρωσία για λόγους εθνικού γοήτρου και ο Β. Πούτιν για προφανείς λόγους, επιδίωκαν να είναι η δική τους αποστολή που θα φτάσει πρώτη σε μια απ' αυτές τις ανεξερεύνητες περιοχές του πλανήτη. Οι ανταγωνιστικές ομάδες (Αμερικανοί και Βρετανοί) εξέφραζαν ανησυχία μήπως τυχόν βιασύνη οδηγήσει σε κατά λάθος μόλυνση του παρθένου οικοσυστήματος με μικροοργανισμούς που θα φτάσουν ως εκεί προσκολλημένοι πάνω στα εξαρτήματα του τρυπανιού. Οι Ρώσοι, δηλώνουν ότι έχουν πάρει τα απαραίτητα μέτρα και θεωρούν ότι οι ανησυχίες των ανταγωνιστών τους, είχαν μόνο σκοπό να τους καθυστερήσουν, πράγμα το οποίο είναι αλήθεια ότι πέτυχαν ως ένα βαθμό.
Για τα τελευταία μέτρα της γεώτρησης, οι ερευνητές αντικατέστησαν το συμβατικό γεωτρύπανο, με θερμαντικό στοιχείο που έλιωσε τον πάγο, καθώς οι μεγάλοι κρύσταλλοι στο βάθος αυτό δυσκόλευαν τη λειτουργία του κανονικού τρυπανιού. Οταν ο αισθητήρας στη μύτη του θερμαντικού στοιχείου εντόπισε νερό, η γεώτρηση διακόπηκε αυτόματα και ρυθμίστηκε η πίεση έτσι ώστε το νερό της λίμνης να εισρεύσει στο φρεάτιο, εκτοπίζοντας προς την επιφάνεια την κηροζίνη που είχαν χύσει σ' αυτό, ώστε να μην κλείσει (η θερμοκρασία εκεί φτάνει και τους -89 βαθμούς Κελσίου). Καθώς το νερό της λίμνης ανέβαινε, πάγωσε μέσα στο φρεάτιο και το σφράγισε, αποφεύγοντας τη μόλυνσή της με μικροοργανισμούς της επιφάνειας.
Παρ' ολ' αυτά, ο ερχομός του χειμώνα στην Ανταρκτική διέκοψε την προσπάθεια των επιστημόνων και γι' αυτό προτίμησαν να μην πάρουν ακόμα δείγμα από την παγωμένη στήλη του νερού της λίμνης μέσα στο φρεάτιο, αλλά να ασφαλίσουν τη γεώτρηση και να περιμένουν μέχρι το επόμενο ανταρκτικό καλοκαίρι. Το δείγμα νερού που παρέδωσαν στον Πούτιν, για να γίνει και η απαραίτητη ...φωτογράφιση, προερχόταν από το υγρό που έφτασε στην επιφάνεια.

Ζωή στα παγωμένα βάθη;

Η ρωσική ομάδα επιστημόνων φωτογραφίζεται με πινακίδα που γράφει την ημερομηνία και το ακριβές βάθος, όπου το γεωτρύπανο συνάντησε την επιφάνεια της υποπαγετωνικής λίμνης Βοστόκ. Πίσω τους φαίνεται η κορυφή της εγκατάστασης του γεωτρύπανου

Η λίμνη Βοστόκ δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη από τις περίπου 370 που έχουν ανακαλυφθεί στην Ανταρκτική. Μεταξύ όλων των λιμνών, δηλαδή και των επίγειων, είναι η τρίτη βαθύτερη και η έκτη μεγαλύτερη, με όγκο νερού 5.500 κυβικά χιλιόμετρα. Η θερμότητα που κρατάει το νερό των υποπαγετώνιων λιμνών σε υγρή μορφή εικάζεται από ορισμένους επιστήμονες ότι προέρχεται από τεκτονικά ρήγματα στο υπέδαφος της Ανταρκτικής. Ο παγετώνας από πάνω λειτουργεί σαν μόνωση ανάμεσα στη λίμνη και στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες της ατμόσφαιρας. Η πληθώρα των λιμνών δείχνει, όμως, ότι η αιτία ίσως πρέπει να αναζητηθεί κυρίως στην πίεση του υπερκείμενου πάγου, που είναι αρκετή για να λιώσουν τα κατώτερα στρώματα. Λόγω του ότι η πίεση μεταβάλλεται ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους κάτω από τον παγετώνα, σχηματίζονται προσωρινά ποτάμια, που μεταφέρουν νερό από τη μια περιοχή στην άλλη και μερικές φορές από τη μια λίμνη στην άλλη.
Το νερό της λίμνης Βοστόκ, όπως και των άλλων υποπαγετώνιων λιμνών της Ανταρκτικής, δεν έχει έρθει σε επαφή με την ατμόσφαιρα εδώ και περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια. Βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί που πέφτουν στην επιφάνεια του παγετώνα καταβυθίζονται αργά αργά στο πέρασμα των αιώνων, καθώς καλύπτονται από νέα στρώματα χιονιού, μέχρι να φτάσουν τελικά στις λίμνες. Εκεί, σε θερμοκρασία ελάχιστα πάνω από το σημείο πήξης του νερού, σε απόλυτο σκοτάδι, υψηλή πίεση από το βάρος του παγετώνα και σε περιβάλλον με ελάχιστη τροφή, μερικά μικρόβια ίσως προσαρμόζονται με εντελώς ασυνήθιστο τρόπο στις αντίξοες συνθήκες. Οι επιστήμονες περιμένουν με μεγάλο ενδιαφέρον να δουν σε τι έχει οδηγήσει αυτή η εξελικτική πίεση. Η μελέτη αυτών των ανθεκτικών μικροοργανισμών μπορεί να δώσει ενδείξεις ακόμα και για το τι είδη ζωής μπορεί να υπάρχουν στον Αρη, ή στην Ευρώπη, τον καλυμμένο από πάγο δορυφόρο του Δία.

Κωμικοτραγικά δημοσιεύματα

Δοχείο με υγρό από την τελική φάση της διαδικασίαςγεώτρησης στη λίμνη Βοστόκ



Μέσα στον ορυμαγδό των «σκουπιδιών» και του «θορύβου» που πλασάρεται σήμερα από διάφορες πλευρές ως πληροφόρηση, γράφτηκαν κυριολεκτικά απίθανα - και ανυπόστατα - πράγματα σε σχέση με το ορόσημο που πέτυχαν οι Ρώσοι επιστήμονες. Σύμφωνα, λοιπόν, με ...ασφαλείς πληροφορίες που αναδημοσιεύτηκαν σε πολλούς ιστοτόπους: «Ρώσοι επιστήμονες βρήκαν ίχνη εξωγήινης ζωής»! «Η πρώτη σαφής ύπαρξη αποδείξεων ότι κάποτε, πριν εκατομμύρια χρόνια επισκέφτηκαν τον πλανήτη μας εξωγήινα όντα με ανεπτυγμένη νοημοσύνη είναι γεγονός!» Και αν θέλετε να μάθετε περισσότερα: «Οι Ρώσοι ανακάλυψαν ένα αντικείμενο που έμοιαζε με μια "χρυσή σβάστικα" (!) και αμέσως μετά κτύπησαν στο σημείο όπου εντοπίστηκαν τα ίχνη εξωγήινης παρουσίας, τα οποία δεν διευκρινίζεται τι ακριβώς ήταν». Δεν αποκλείεται αν έψαχναν λίγο καλύτερα να εύρισκαν και καμιά φωτογραφία του ...Αδόλφου. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, «το βέβαιο είναι ότι εντοπίστηκαν στα δείγματα νερού της λίμνης μορφές μικροβιακής ζωής ανάλογες με τα ίχνη εξωγήινης ζωής τα οποία υπάρχουν σε συγκεκριμένους πλανήτες όπως ο Αρης, ο δορυφόρος του Δία, η Ευρώπη και ο δορυφόρος του Κρόνου, Εγκέλαδος». Προφανώς τη σβάστικα την έφτιαξαν τα μικρόβια. Και ας ειδοποιήσει κάποιος τη Roscosmos, τη NASA, τον ESA και τις άλλες υπηρεσίες αεροδιαστήματος ότι ήδη έχει ανακαλυφθεί ζωή σε άλλα ουράνια σώματα.


Ενοχλητικές αλήθειες



Η επιλογή της τοποθεσίας Βοστόκ, κάτω από την οποία βρίσκεται η ομώνυμη λίμνη, έγινε όταν οι Σοβιετικοί επιστήμονες στις εξερευνητικές αποστολές του διεθνούς γεωφυσικού έτους 1957 (έτος εκτόξευσης του «Σπούτνικ»), εντόπισαν εκεί το μεγαλύτερο πάχος αιώνιου πάγου σε όλη τη Γη: 3.700 μέτρα! Οι Σοβιετικοί ερευνητές ήξεραν ότι η πίεση του πάγου σε τόσο βάθος είναι ικανή να κάνει ένα μέρος του νερού να μεταβεί στην υγρή κατάσταση. Ακριβώς γι' αυτό οι εξερευνητικές αποστολές της ΕΣΣΔ αναζητούσαν την περιοχή με το πιο παχύ υπερκείμενο στρώμα πάγου.

Δορυφορική φωτογραφία του χαρακτηριστικού σχήματος του παγοκαλύμματος πάνω από τη λίμνη Βοστόκ



Παρ' ολ' αυτά, στα αστικά ΜΜΕ και σε ιστολόγια συχνά αναφέρεται, είτε ότι η επιλογή της τοποθεσίας για την εγκατάσταση του σοβιετικού εξερευνητικού σταθμού ακριβώς πάνω από τη λίμνη Βοστόκ ήταν τυχαία (σε μια ήπειρο 14 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων!), είτε ότι πρώτοι ανακάλυψαν τη λίμνη με ραντάρ οι Βρετανοί (αλλά προφανώς λόγω ευγένειας δεν έσπευσαν να στήσουν το δικό τους σταθμό εκεί!). Παραδόξως και ένας δεύτερος σοβιετικός εξερευνητικός σταθμός, του 1958, βρίσκεται πάνω από μια μικρότερη υποπαγετώνια λίμνη σε βάθος 2 χλμ., η οποία ονομάζεται ...Σοβιετική (Sovetskaya). Την πρωτοπορία της σοβιετικής επιστήμης αξιοποίησε η καπιταλιστική Ρωσία για να πετύχει την πρωτιά κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής. Ασθμαίνουσα η βρετανική ερευνητική αποστολή ετοιμάζεται τώρα να ξεκινήσει γεώτρηση προς την υποπαγετώνια λίμνη Ελσγουερθ και η αμερικανική δηλώνει ότι έχει σχεδόν φτάσει στο υποπαγετώνιο ρεύμα γλυκού νερού Ουίλανς.



              Επιμέλεια:    
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
                        
                  Πηγές:    RIA Novosti, Associated Press

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου