Συνειδητή επιλογή η απαξίωση των Ωδείων Αθήνας και Θεσσαλονίκης

Στη δίνη οξυμένων προβλημάτων, τα δύο μεγαλύτερα ιδρύματα μουσικής παιδείας, το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και το Ωδείο Αθηνών


Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης 

Η απαξίωση με την οποία η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τη μουσική παιδεία και τον πολιτισμό δεν είναι κάτι καινούριο. Επί χρόνια γαλάζιες και πράσινες κυβερνήσεις, αποδείχτηκαν ανίκανες να εξασφαλίσουν τη γενική πρόσβαση των νέων ανθρώπων στη μουσική παιδεία αλλά και γενικότερα στην καλλιτεχνική παιδεία, αφήνοντας πεδίο εμπορευματοποίησης, υποβάθμισης, ταξικών φραγμών. Το μόνο που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν, είναι με την πολιτική τους να επιβουλεύονται κάθε άλλη προσπάθεια, ενισχύοντας ταυτόχρονα τους ιδιώτες που λυμαίνονται αυτόν τον πολύ ευαίσθητο και σημαντικό τομέα και οι οποίοι παρέχουν στις περισσότερες περιπτώσεις αμφιλεγόμενες γνώσεις αντί υψηλών διδάκτρων. Αυτή η συνειδητή επιλογή από πλευράς κράτους, η οποία υπηρετείται τώρα από την κυβέρνηση του μαύρου μετώπου, αποκαλύπτεται με κυνικό τρόπο στις περιπτώσεις των δύο μεγαλύτερων ωδείων της χώρας, του Ωδείου Αθηνών και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, τα οποία πλήττονται από σοβαρότατα προβλήματα.

Σχεδόν δύο χρόνια απλήρωτοι

Το Ωδείο Αθηνών (το πρώτο μουσικό εκπαιδευτικό Ιδρυμα της νεότερης ηπειρωτικής Ελλάδας, με 140 χρόνια ζωής), αν και θα έπρεπε να είναι κρατικό και να προσφέρει δωρεάν μουσική παιδεία, είναι επιχορηγούμενο από το υπουργείο Πολιτισμού. Η σύμβαση μεταξύ Ωδείου Αθηνών και ΥΠΠΟΤ υπαγορεύει την ενίσχυση του προϋπολογισμού του Ωδείου, ώστε να καλύπτονται πλήρως η μισθοδοσία διδακτικού, διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού, καθώς και όλες οι ανελαστικές δαπάνες του. Ομως, το κράτος, παρότι υποχρεούται από το νόμο, ποτέ δεν παραχώρησε τον αιτούμενο προϋπολογισμό. Με τα χρόνια, εξαιτίας των περικοπών των επιχορηγήσεων από το ΥΠΠΟΤ, νέα χρέη προστίθονταν σε ήδη υπάρχοντα ελλείμματα, με αποτέλεσμα τη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση. Οι καθηγητές του Ωδείου παραμένουν απλήρωτοι για σχεδόν δύο χρόνια, αρκετοί έχουν απολυθεί ενώ προωθείται η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων των εργαζόμενων. Η παρατεταμένη αδιαφορία από πλευράς του ΥΠΠΟΤ αλλά και της διοίκησης του Ωδείου ανάγκασε μια ομάδα καθηγητών να προβεί πριν από ένα χρόνο στην κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων, τα οποία μάλιστα τα κέρδισε, όπως και τα επόμενα, με μεγάλες όμως καθυστερήσεις στη μερική τελικά αποπληρωμή. Τώρα, όπως πληροφορούμαστε, σε ασφαλιστικά μέτρα προχώρησε μία μεγαλύτερη ομάδα, γύρω στα 30 άτομα, καθώς υπάρχουν πολλοί καθηγητές που είναι απλήρωτοι για πολλούς μήνες: άλλοι με 19μηνη καθυστέρηση, άλλοι με 14μηνη κλπ. Επίσης, κάποιοι καθηγητές, έχουν προβεί και σε επίσχεση εργασίας. Το ΥΠΠΟΤ πάντως συνεχίζει να κωφεύει. Ο υπουργός Πολιτισμού, παρά τις επανειλημμένες κρούσεις του συλλόγου, ουδέποτε μπήκε στον ...κόπο να δεχτεί τους εργαζόμενους. Παράλληλα, τη στιγμή που οι οφειλές προς τους καθηγητές είναι τεράστιες, κενό γράμμα παραμένει η υπόσχεσή του προς τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Ωδείου, τον περασμένο Δεκέμβρη, ότι «κάτι» θα δώσει από την επιχορήγηση... Ετσι, οι καθηγητές του ιστορικού Ωδείου εξακολουθούν να είναι αιχμάλωτοι ενός προβλήματος που οξύνεται. Μάλιστα, αν και επί μήνες απλήρωτοι καλούνται από την Εφορία να πληρώνουν φόρο για χρήματα που δεν έχουν λάβει!!!
«Λύση» οι χορηγοί;

Ωδείο Αθηνών 

Ασφυκτική κατάσταση αντιμετωπίζει και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, το μοναδικό κρατικό ωδείο της χώρας που παρέχει δωρεάν φοίτηση στους σπουδαστές του. Οι 100 εργαζόμενοι με συμβάσεις αορίστου χρόνου, καθηγητές και διοικητικοί υπάλληλοι, είναι απλήρωτοι εδώ και 12 περίπου μήνες, ενώ οι συμβάσεις των καθηγητών ορισμένου χρόνου (καλύπτουν το 90% των εκπαιδευτικών αναγκών) έχουν λήξει. Επίσης, πολλά είναι και τα λειτουργικά προβλήματα του ΚΩΘ, όπως η μη δυνατότητα αποπληρωμής των προμηθευτών, του ηλεκτρικού ρεύματος κ.ά. Αλλά και προβλήματα, όπως το κτιριακό, η διαβάθμιση των σπουδών και η τροποποίηση του απαρχαιωμένου οργανογράμματος, ταλανίζουν τους σπουδαστές και εργαζόμενους. Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και η ανάγκη άμεσης επίλυσής τους υπογραμμίζεται στην Επίκαιρη Ερώτηση προς τους υπουργούς Πολιτισμού - Τουρισμού και Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης, Θρησκευμάτων, που κατέθεσε στη Βουλή (24/1) ο βουλευτής του ΚΚΕ Θόδωρος Ιγνατιάδης. Η θέση της κυβέρνησης, διά στόματος υφυπουργού Πολιτισμού Κ. Αλιβιζάτου, ήταν πως το Κρατικό Ωδείο πρέπει να ...αναζητήσει πόρους από τον ιδιωτικό τομέα! «Χορηγίες δεν υπάρχουν; Δεν μπορεί να βρει χορηγίες;» ήταν η απάντησή του υποστηρίζοντας ότι «διανύουμε περίοδο οικονομικής στενότητος» και ως εκ τούτου δεν μπορεί να υπάρξει αύξηση στην επιχορήγηση του. Το μοναδικό Κρατικό Ωδείο, ίδρυμα που οφείλει το κράτος να του εξασφαλίζει τους απαραίτητους πόρους και τις συνθήκες προκειμένου αυτό να προσφέρει δωρεάν και υψηλού επιπέδου γνώσεις στους μαθητές του, ακρωτηριασμένο από την ασφυκτική αντιλαϊκή πολιτική, κατά την κυβέρνηση πρέπει να ψάξει για χορηγούς και ιδιωτικούς πόρους! Αυτό κι αν δεν είναι συνειδητή επιλογή που στρώνει το δρόμο στα ιδιωτικά ωδεία...

Να παρέχεται από το κράτος δωρεάν

Είναι γεγονός πως σε μία χώρα όπου η μουσική παιδεία έχει σχεδόν ολοκληρωτικά εκχωρηθεί στους ιδιώτες και ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, απαραίτητος όρος για να καλλιεργηθεί και αναπτυχθεί η μουσική παιδεία, είναι να παρέχεται από το κράτος δωρεάν, μέσα από το σύστημα της Δημόσιας Εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων. Σήμερα, η μουσική και συνολικότερα η καλλιτεχνική Παιδεία στη δημόσια εκπαίδευση είναι από ανύπαρκτη έως υπό εξαφάνιση, όπως καταμαρτυρεί η διαλυτική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι ελάχιστες κρατικές δομές. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας που ενδιαφέρονται να καταπιαστούν με κάποιο είδος τέχνης (μουσικά όργανα, θέατρο, εικαστικά, χορό κ.λπ.) δεν έχουν άλλη επιλογή εκτός από τα ιδιωτικά ωδεία και τις άλλες ιδιωτικές σχολές με τα απαγορευτικά για το σημερινό οικογενειακό προϋπολογισμό δίδακτρα ή τα πιο οικονομικά - αλλά επίσης «ανταποδοτικά» - προγράμματα των δήμων, που κι αυτά σαρώνονται από την απουσία κρατικής χρηματοδότησης. Ούτε λίγο ούτε πολύ, όποιος δεν έχει χρήμα, δεν έχει δικαίωμα στη συστηματικά οργανωμένη καλλιτεχνική εκπαίδευση. Αυτός ο αποκλεισμός δεν αφορά μόνον στην ερασιτεχνική ενασχόληση αλλά και στους μελλοντικούς επαγγελματίες καλλιτέχνες, αφού η επαγγελματική δημόσια καλλιτεχνική εκπαίδευση είναι κι αυτή ανυπόστατη. Η υποβάθμιση των καλλιτεχνικών σπουδών, όμως δεν είναι παράλειψη, αλλά συνειδητή ταξική επιλογή, συνειδητή πριμοδότηση των κάθε είδους εμπόρων της «γνώσης», που απαγορεύει στους νέους των λαϊκών στρωμάτων την πρόσβαση στις καλλιτεχνικές σπουδές με τα απλησίαστα γι' αυτούς δίδακτρα και αμφίβολης ποιότητας προγράμματα σπουδών.
Η αστική τάξη αντιμετωπίζοντας την τέχνη σαν εμπόρευμα, σαν άμεση πηγή πλουτισμού και διαιώνισης της κυριαρχίας της, αιχμαλωτίζει και υποτιμά την αληθινή τέχνη. Μαζί της υποτιμά και όλους εκείνους που την υπηρετούν, πρώτα απ' όλους τους καλλιτέχνες, τους δημιουργούς, τους δασκάλους των καλλιτεχνικών σχολών και εργαστηρίων, τους αυριανούς καλλιτέχνες και δημιουργούς.
Το ΚΚΕ έχει καταθέσει βασικές θέσεις και στόχους πάλης, οι οποίοι αποτελούν θεμελιακό και αναγκαίο όρο για να σταματήσει η ανεπίστρεπτη πορεία αποσύνθεσης της καλλιτεχνικής παιδείας και συνιστούν αναπόσπαστο μέρος των συνολικότερων θέσεων του ΚΚΕ για τη λαϊκή Παιδεία, όπως: ενιαία δημόσια και δωρεάν καλλιτεχνική παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συστηματική καλλιέργεια της αισθητικής αγωγής όλων των νέων, δημιουργία δημόσιων κέντρων καλλιτεχνικής παιδείας σε επίπεδο δήμων, ίδρυση Ανώτατων Καλλιτεχνικών Σχολών, δημόσιων και δωρεάν στο πλαίσιο μιας Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης για την επιστημονική μόρφωση των καλλιτεχνών και των δημιουργών κάθε ειδικότητας. Το ΚΚΕ έχει τονίσει ότι η Παιδεία πρέπει να παρέχεται σε όλες τις βαθμίδες και τους τομείς της δωρεάν και να είναι αποκλειστικά δημόσια, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη ακύρωσης κάθε προσπάθειας για διεύρυνση της εμπορευματοποίησης, υποβάθμισης, κατακερματισμού της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Επισημαίνει την απαίτηση για: ενιαίο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για όλες τις σχολές, που θα βασίζεται στις σύγχρονες επιστημονικές και καλλιτεχνικές απαιτήσεις του επαγγέλματος, εξασφάλιση υψηλά ειδικευμένου μόνιμου διδακτικού προσωπικού με παιδαγωγική κατάρτιση και εξασφάλιση των απαιτούμενων προϋποθέσεων σε υλικοτεχνική υποδομή κ.ά.
Η βασικότερη προϋπόθεση, ώστε η τέχνη και η καλλιτεχνική παιδεία να κατακτήσουν το ρόλο που τους αξίζει μέσα στην κοινωνία, είναι η ανύψωση της υλικής και πολιτιστικής στάθμης του συνόλου του λαού, η αντικατάσταση της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας από μια νέα πραγματικότητα, τη σοσιαλιστική.
                                                            

                                                  Ρ. Σ.