Παρισινή Κομμούνα:
Ο ύμνος της Διεθνούς - Εμπρός της γης οι κολασμένοι -
Ο ύμνος της Διεθνούς - Εμπρός της γης οι κολασμένοι -
Μετάφραση στα Ελληνικά Ρήγας Γκόλφης.
«Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης απ' όπου δεν μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους».
Καρλ Μαρξ, «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία».
Στις 28 Μάρτη του 1871, μέσα από τις φλόγες του Γαλλοπρωσικού πολέμου, ανακηρύσσεται πανηγυρικά η πρώτη εργατική επαναστατική κυβέρνηση, η Κομμούνα του Παρισιού. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η κρατική εξουσία πέρασε, αν και για σύντομο χρονικό διάστημα, στα χέρια του προλεταριάτου, της πιο πρωτοπόρας, της μοναδικής μέχρι το τέλος επαναστατικής τάξης της καπιταλιστικής κοινωνίας. Η Κομμούνα που ίδρυσαν οι εργάτες του Παρισιού έζησε μόνον 72 μέρες, αλλά η σημασία της για τον παραπέρα απελευθερωτικό αγώνα της εργατικής τάξης ήταν τεράστια.
Απέδειξε με καθαρό τρόπο πως η εργατική τάξη είχε μπει πλέον στο επίκεντρο της κοινωνικής εξέλιξης. Ήταν η πρώτη επανάσταση με την οποία η εργατική τάξη αναγνωρίστηκε ανοιχτά σαν η μόνη τάξη που ήταν ακόμη ικανή για κοινωνική πρωτοβουλία.
Το μεγαλύτερο δίδαγμα της Κομμούνας, που αναδείχτηκε από τον Κ. Μαρξ, είναι «...ότι το προλεταριάτο δεν μπορεί απλώς να κατακτήσει την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση για τους δικούς της σκοπούς. Το προλεταριάτο πρέπει να τσακίσει αυτήν την κρατική μηχανή και να την αντικαταστήσει με μια καινούρια, με τη δική του εξουσία». Πρέπει, όπως υπογράμμισε και ο Λένιν, «να συντρίψει, να τσακίσει την "έτοιμη κρατική μηχανή" και να μην περιοριστεί στην απλή κατάληψή της». Στη θέση της δικτατορίας του κεφαλαίου και της αστικής τάξης μπαίνει η κρατική μηχανή που εγκαθιδρύει η εργατική τάξη, η δικτατορία του προλεταριάτου, μια γνήσια δημοκρατική εξουσία, η πιο δημοκρατική στην ανθρωπότητα όσο θα υπάρχει κράτος.
Αυτά εξέφραζε και το πρώτο Διάταγμα της Κομμούνας, με το οποίο τη θέση του κυβερνητικού στρατού πήρε ο ένοπλος λαός, η εθνοφρουρά, που αποτελούταν κατά κύριο λόγο από στρατευμένους εργάτες και οι «ομόσπονδοι», δηλαδή οι εργάτες των συνοικιών του Παρισιού που εξοπλίστηκαν. Το ίδιο έκανε η Κομμούνα με την αστυνομία και με το δικαστικό σώμα.
Η Κομμούνα ήταν νέος τύπος κράτους, που δε στεκόταν πια πάνω από την κοινωνία ως όργανο της κυρίαρχης μειοψηφικής τάξης σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού, αλλά κράτος που βρισκόταν στην υπηρεσία της μεγάλης πλειοψηφίας εναντίον των εκμεταλλευτών της.
Η Κομμούνα ήταν εκλεγμένο εργαζόμενο σώμα, νομοθετικό και εκτελεστικό ταυτόχρονα. Οι βουλευτές της ήταν άμεσα ανακλητοί και η αμοιβή τους δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 6.000 φράγκα το χρόνο, όσος και ο μισθός των εργατών. Οι βουλευτές της Κομμούνας εργάζονταν υποχρεωτικά, εφάρμοζαν τους νόμους τους και λογοδοτούσαν απέναντι στους εκλογείς τους.
Στο έργο του «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία», Ο Κ. Μάρξ γράφει ότι την περίοδο της Κομμούνας συγκρούστηκαν δύο κόσμοι: «Από τη μία, ο "παλιός κόσμος" του Παρισιού των Βερσαλλιών, η σύναξη τούτη των βρικολάκων όλων των πεθαμένων καθεστώτων (...) που με απληστία περίμεναν να καταβροχθίσουν το πτώμα του έθνους (...) δεν ήταν το πραγματικό Παρίσι, μα ένα Παρίσι-φάντασμα, το Παρίσι των λιποταχτών, το Παρίσι των αρσενικών και θηλυκών θαμώνων των βουλεβάρτων - το πλούσιο, το κεφαλαιοκρατικό, το χρυσωμένο, το ακαμάτικο Παρίσι που κατάκλυζε τώρα με τους λακέδες του, με τους τυχοδιώκτες του, με τη φιλολογική του γυφτοσυμμορία και με τις κοκότες του στις Βερσαλλίες (...) για το οποίο ο εμφύλιος πόλεμος ήταν απλά ένα ευχάριστο διάλειμμα.
Από την άλλη, ήταν, αλήθεια, θαυμάσια η αλλαγή που είχε φέρει στο Παρίσι η Κομμούνα! Ούτε ίχνος πια δεν υπήρχε από το ακόλαστο Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Δεν ήταν πια το Παρίσι τόπος συνάντησης των απανταχού αστών τυχοδιωκτών. Στη θέση των αστών γυναικών του Παρισιού ξαναβγήκαν στην επιφάνεια οι πραγματικές γυναίκες του Παρισιού - ηρωικές, ανοιχτόκαρδες και αφοσιωμένες σαν τις γυναίκες της αρχαιότητας. Ήταν το Παρίσι που εργαζόταν, που σκεφτόταν, που μαχόταν, που μάτωνε».
Η Κομμούνα έπεσε στις 28 Μάη του 1871 και το τέλος της υπήρξε τραγικό για τους Κομμουνάρους. Γράφει οΒλαντιμίρ Λένιν: «Δύο λάθη κατέστρεψαν τους καρπούς της λαμπρής νίκης. Το προλεταριάτο σταμάτησε στη μέση του δρόμου: Αντί να αρχίσει την "απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών", παρασύρθηκε από το όνειρο να εγκαθιδρύσει ανώτερη Δικαιοσύνη σε μια χώρα που να την ενώνει το πανεθνικό καθήκον... Το δεύτερο λάθος είναι η υπερβολική μεγαλοψυχία του προλεταριάτου: Έπρεπε να εξοντώσει τους εχθρούς του. Απεναντίας, το προλεταριάτο του Παρισιού προσπαθούσε να επιδράσει ηθικά επάνω τους, περιφρόνησε τη σημασία των καθαρά πολεμικών ενεργειών στον εμφύλιο πόλεμο και αντί να στεφανώσει τη νίκη του στο Παρίσι με αποφασιστική επίθεση ενάντια στις Βερσαλλίες, αργοπόρησε κι έδωσε στην κυβέρνηση των Βερσαλλιών τον καιρό να συγκεντρώσει τις σκοτεινές δυνάμεις και να προετοιμαστεί για τη ματωμένη βδομάδα του Μάη».
Η γέννηση και η δράση της Κομμούνας ανέδειξε, μέσα από την αρνητική πείρα της, ότι το προλεταριάτο πρέπει να έχει επιστημονικά θεμελιωμένη και επεξεργασμένη στρατηγική και τακτική, να γνωρίζει καλά τις νομοτέλειες της ταξικής πάλης. Αυτό το καθήκον μόνο ένα εργατικό κόμμα με επαναστατική θεωρία μπορεί να πραγματοποιήσει, σε σύγκρουση με την επίδραση της αστικής και μικροαστικής ιδεολογίας, τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό. Είναι ιδεολογικά ρεύματα που καλλιεργούν την αυταπάτη ότι η κοινωνική πρόοδος μπορεί να προέλθει ως αποτέλεσμα της αυθόρμητης δράσης ή της ταξικής συνεργασίας ή της εφαρμογής ενός νέου μείγματος πολιτικής διαχείρισης του καπιταλισμού.
Το επιστέγασμα της πρώτης στον κόσμο απόπειρας της εργατικής τάξης να ανοίξει το δρόμο προς τον κομμουνισμό δίνει η εισαγωγή στον «Εμφύλιο Πόλεμο στη Γαλλία» του Φρίντριχ Ένγκελς: «Τον τελευταίο καιρό, το σοσιαλδημοκράτη Φιλισταίο τον πιάνει ξανά ένας ιερός τρόμος όταν ακούει τις λέξεις: Δικτατορία του προλεταριάτου. Ε, λοιπόν, κύριοι, θέλετε να μάθετε τι λογής είναι αυτή η δικτατορία; Κοιτάχτε την Παρισινή Κομμούνα. Αυτή ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου».
Αρχειακό υλικό στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση»
Στην ηλεκτρονική σελίδα της ΚΟΜΕΠ μπορείτε να διαβάσετε τα ακόλουθα αρχειακά υλικά σε σχέση με την Παρισινή Κομμούνα:
Τις «Σημειώσεις από την παρέμβαση του Φρίντριχ Ένγκελς για την Επανάσταση της 18ης Μάρτη στο Παρίσι», που είναι η πρώτη από τις παρεμβάσεις και τις αναφορές των Μαρξ και Ένγκελς για την προλεταριακή επανάσταση της 18ης Μάρτη 1871 στο Παρίσι, για τον ηρωικό αγώνα των Κομμουνάρων και τη δραστηριότητα της Παρισινής Κομμούνας.
Επίσης, «Σημειώσεις από την παρέμβαση του Φρίντριχ Ένγκελς για την Παρισινή Κομμούνα», που περιλαμβάνεται στη γερμανική συλλογή «Απάντων» Μαρξ - Ένγκελς, «Marx - Engels Werke», τ. 17, σελ. 635-636 και αποτελεί αναπαραγωγή από το Βιβλίο Πρακτικών του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς (συνεδρίαση στις 9 Μάη 1871).
Αλλά και το άρθρο «Ο Μαρξ στον Leo Frankel και στον Louis-Eugene Varlin στο Παρίσι». Πρόκειται για προσχέδιο του γράμματος του Μαρξ στους Frankel και Louis-Eugene Varlin, το οποίο δίνει μια ιδέα για την άμεση σύνδεση του Μαρξ με τα μέλη της Παρισινής Κομμούνας.
Διαβάστε ακόμα από τη «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο του Κ. Μαρξ «Εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία». Ο «Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία» ασχολείται σε βάθος με το σημαντικότερο γεγονός της ζωής του Κ. Μαρξ: Με την Παρισινή Κομμούνα. Στις σελίδες του φαίνεται σε όλη της την έκταση εκείνο που πολλοί σύγχρονοι παρατηρητές καθόλου δεν κατάλαβαν: Ότι η Κομμούνα υπήρξε -στις 72 ημέρες που έζησε- μια κυβέρνηση της εργατικής τάξης. Η αστική τάξη της Γαλλίας, όμως, το κατάλαβε πάρα πολύ καλά και, ασφαλώς, αυτό εξηγεί και την άγρια απόφασή της να την εξοντώσει.
Τα τραγούδια της Κομμούνας
Η πρώτη απόπειρα συγκρότησης της Νέας Κοινωνίας αποτέλεσε έμπνευση για ανθρώπους της τέχνης. Εξάλλου, οι κομμουνάροι συνειδητοποίησαν ακόμα και σ' αυτά τα πρώτα βήματα ότι δεν μπορεί να έρθει το καινούριο, χωρίς οι επιστήμες, οι τέχνες και η λογοτεχνία να συνδεθούν με το λαό, να τον εκφράσουν, χωρίς να εξυπηρετούν τις ιστορικές και κοινωνικές του ανάγκες, τους πραγματικούς στόχους του.
Τα επιτεύγματα που κατορθώθηκαν στις 72 ημέρες ζωής της Κομμούνας άφησαν κληρονομιά, κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί η τέχνη να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στον αληθινό δημιουργό της, το λαό, σπάζοντας όλα τα φράγματα που την κρατάνε μακριά του.
Ένα μικρό δείγμα αποτελούν τα τραγούδια που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια ή ακόμα και μετά την Κομμούνα:
«Η Διεθνής» (μπορείτε να την ακούσετε στην κεντρική εικόνα του θέματος) είναι ποίημα του Ευγένιου Ποτιέ για τη Γαλλική Κομμούνα. Μελοποιήθηκε το 1888 από τον Πιερ Ντεζεϊτέρ. Αρχικά, σκόπευαν να το κάνουν «Μασσαλιώτιδα της Κομμούνας», δηλαδή να το τραγουδάνε με τη μουσική του Εθνικού Ύμνου της Γαλλίας.
«Η Μασσαλιώτιδα της Κομμούνας». Πρόκειται για παραλλαγή του Εθνικού Ύμνου της Γαλλίας. Πιο πιθανό είναι οι στίχοι να ανήκουν σε κάποια κυρία Ζυλ Φορ. Οι στίχοι ζητάνε από τους Γάλλους να μην ακολουθούν πια βασιλιάδες και στέμματα, γιατί στα χέρια τους κυλάει το αίμα των μέχρι τότε πολέμων, αλλά να ενωθούν κάτω από τη σημαία της επανάστασης, να βαδίσουν στρατιωτικά χωρίς ηγεμόνα, όπως λέει το ρεφρέν. Μόνο έτσι μπορούν να υπερασπιστούν την πόλη τους, την ελευθερία τους, να έχουν ψωμί. Είναι χαρακτηριστικό από τις τελευταίες στροφές ότι η πάλη έχει στο επίκεντρο τον εργάτη:
«Μην φωνάξετε νέους νόμους, ο λαός είναι κουφός σε αυτά που λέτε!!
Αρκετά με τις επίσημες φράσεις, αρκετά με τα λόγια χωρίς σημασία!!
Γάλλοι, η πιο όμορφη νίκη είναι η κατάκτηση των δικαιωμάτων σου!!
Αυτά είναι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που μπορεί να καταγράψει η ιστορία!!
Λαέ!! Ας είναι η τιμή ο οδηγός σου και η δικαιοσύνη οι νόμοι σου.
Ο εργάτης να μην πεινά πια για να σκεπάζει ο βασιλιάς τους ώμους του με μανδύες!!
Από το βάθος της σκοτεινής νύχτας που μας αλυσόδενε η μοναρχία, υψώνεται η δάδα της ελευθερίας και λάμπει στον κόσμο!!»
En avant la classe ouvrière. Το τραγούδι μεταφράζεται «Εμπρός εργατική τάξη». Οι στίχοι είναι του Ευγένιου Ποτιέ και γράφτηκε και αυτό κάποια χρόνια μετά την ήττα της Κομμούνας και είναι εμπνευσμένο από αυτή. Σε αυτό το τραγούδι, ο στιχουργός βάζει ξεκάθαρα ποια είναι τα δύο στρατόπεδα στην ταξική πάλη και ποιοι είναι οι σύμμαχοι του προλεταριάτου. Καλεί τους εργάτες από όλες τις δουλειές να ενωθούν και τους καλλιτέχνες και τους διανοούμενους να παλέψουν στο πλάι τους. Ξεκαθαρίζει ποιος είναι ο εχθρός:
«Τα αφεντικά είναι οι αντίπαλοί μας, τα κανόνια τους το έχουν αποδείξει εκατό φορές!
Απέναντι από το στρατόπεδο των μπουρζουάδων να χτίσουμε το στρατόπεδο του προλεταριάτου!!
Ακολούθησέ με καλλιτέχνη κι εσύ γνωστικέ!! Τα σφυριά μας σφυρηλατούν το φως!!
Εμπρός εργατική τάξη, εμπρός, εμπρός!!».
Και φυσικά σύμβολο της εργατικής τάξης είναι η αιματοβαμμένη σημαία της Κομμούνας:
«Κομμούνα θα σε ακολουθήσουμε!! Είναι η μεγάλη επίθεση για το ψωμί!!
Καθένας πρέπει να τρώει στην πείνα του!! Καθένας πρέπει να ζει γεμάτη ζωή!!
Κόκκινη σημαία ανέμισε στον άνεμο, να σε χαιρετίσει όλη η γη!!».
Sous le drapeau rouge. Το τραγούδι μεταφράζεται «Κάτω από την κόκκινη σημαία». Οι στίχοι είναι του Πολ Μπρους κι εδώ ερμηνεύεται από την Φραντζέσκα Σόλβιλ από το δίσκο «Τραγουδώντας την Κομμούνα». Είναι τραγούδι που γράφτηκε μετά την Κομμούνα, πράγμα που αποδεικνύει ότι η Κομμούνα αποτελούσε έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες, ακόμα και χρόνια μετά την ήττα της. Η κόκκινη σημαία παραπέμπει κατευθείαν στην κόκκινη αιματοβαμμένη σημαία της Κομμούνας. Σε αυτό το τραγούδι, η κόκκινη σημαία ανάγεται σε σύμβολο των επαναστατών του Φλεβάρη του 1848 και των Κομμουνάρων. Γράφει ότι το χρώμα της είναι όμορφο γιατί έχει το κόκκινο χρώμα του εργάτη. Μάλιστα, την αποκαλεί κόκκινη σημαία του Ιούνη από τα γεγονότα της Κομμούνας.
La semaine sanglante. Το τραγούδι μεταφράζεται «Η ματωμένη βδομάδα». Οι στίχοι είναι του Ζαν Μπατίστ Κλεμάντ. Ματωμένη βδομάδα ήταν η τελευταία βδομάδα ζωής της Παρισινής Κομμούνας (22-28 Μάη). Αυτή τη βδομάδα, ο στρατός των Βερσαλλιών, με επικεφαλής τον Αδόλφο Θιέρσο, επιτέθηκε στο εξεγερμένο Παρίσι και κατέστειλε στο αίμα τη Γαλλική Κομμούνα. Είναι η μάχη με τους περισσότερους νεκρούς στην ιστορία των Παρισίων, καθώς ξεπέρασε σε αριθμό νεκρών και τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Οι στίχοι περιγράφουν τους δρόμους των Παρισίων μετά την ήττα των κομμουνάρων. Από τη μία αστυνομικοί, άνθρωποι με ξίφη και σπιούνοι των αυτοκρατόρων και των βουλευτών και από την άλλη μητέρες, ορφανά και πτώματα των κομμουνάρων. Οι καλοντυμένοι κύριοι και κυρίες με τα κολιέ τους στα χρώματα της γαλλικής σημαίας και οι παπάδες βλέπουν τους δήμιους να εκτελούν τυχαία όποιον βρίσκουν στο δρόμο. Όμως το τραγούδι δε χάνει την επαναστατική του αισιοδοξία:
«Ο λαός θα είναι πάντα καρφωμένος στη δυστυχία;!!
Έως πότε οι άνθρωποι του πολέμου θα έχουν το πάνω χέρι;!!
Ως πότε η άγια κλίκα θα μας θεωρεί ταπεινά βοοειδή;;!!
Πότε επιτέλους θα έρθει η δημοκρατία της δικαιοσύνης και της εργασίας;!!
Ναι, αλλά!! Ως εδώ!! Οι κακές μέρες θα τελειώσουν!!
Όταν όλοι οι φτωχοί ριχτούν στην υπόθεση της εκδίκησης!!
Όταν όλοι οι φτωχοί ριχτούν στην υπόθεση της εκδίκησης!!».
902.gr
«Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης απ' όπου δεν μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους».
Καρλ Μαρξ, «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία».
Στις 28 Μάρτη του 1871, μέσα από τις φλόγες του Γαλλοπρωσικού πολέμου, ανακηρύσσεται πανηγυρικά η πρώτη εργατική επαναστατική κυβέρνηση, η Κομμούνα του Παρισιού. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η κρατική εξουσία πέρασε, αν και για σύντομο χρονικό διάστημα, στα χέρια του προλεταριάτου, της πιο πρωτοπόρας, της μοναδικής μέχρι το τέλος επαναστατικής τάξης της καπιταλιστικής κοινωνίας. Η Κομμούνα που ίδρυσαν οι εργάτες του Παρισιού έζησε μόνον 72 μέρες, αλλά η σημασία της για τον παραπέρα απελευθερωτικό αγώνα της εργατικής τάξης ήταν τεράστια.
Απέδειξε με καθαρό τρόπο πως η εργατική τάξη είχε μπει πλέον στο επίκεντρο της κοινωνικής εξέλιξης. Ήταν η πρώτη επανάσταση με την οποία η εργατική τάξη αναγνωρίστηκε ανοιχτά σαν η μόνη τάξη που ήταν ακόμη ικανή για κοινωνική πρωτοβουλία.
Το μεγαλύτερο δίδαγμα της Κομμούνας, που αναδείχτηκε από τον Κ. Μαρξ, είναι «...ότι το προλεταριάτο δεν μπορεί απλώς να κατακτήσει την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση για τους δικούς της σκοπούς. Το προλεταριάτο πρέπει να τσακίσει αυτήν την κρατική μηχανή και να την αντικαταστήσει με μια καινούρια, με τη δική του εξουσία». Πρέπει, όπως υπογράμμισε και ο Λένιν, «να συντρίψει, να τσακίσει την "έτοιμη κρατική μηχανή" και να μην περιοριστεί στην απλή κατάληψή της». Στη θέση της δικτατορίας του κεφαλαίου και της αστικής τάξης μπαίνει η κρατική μηχανή που εγκαθιδρύει η εργατική τάξη, η δικτατορία του προλεταριάτου, μια γνήσια δημοκρατική εξουσία, η πιο δημοκρατική στην ανθρωπότητα όσο θα υπάρχει κράτος.
Αυτά εξέφραζε και το πρώτο Διάταγμα της Κομμούνας, με το οποίο τη θέση του κυβερνητικού στρατού πήρε ο ένοπλος λαός, η εθνοφρουρά, που αποτελούταν κατά κύριο λόγο από στρατευμένους εργάτες και οι «ομόσπονδοι», δηλαδή οι εργάτες των συνοικιών του Παρισιού που εξοπλίστηκαν. Το ίδιο έκανε η Κομμούνα με την αστυνομία και με το δικαστικό σώμα.
Η Κομμούνα ήταν νέος τύπος κράτους, που δε στεκόταν πια πάνω από την κοινωνία ως όργανο της κυρίαρχης μειοψηφικής τάξης σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού, αλλά κράτος που βρισκόταν στην υπηρεσία της μεγάλης πλειοψηφίας εναντίον των εκμεταλλευτών της.
Η Κομμούνα ήταν εκλεγμένο εργαζόμενο σώμα, νομοθετικό και εκτελεστικό ταυτόχρονα. Οι βουλευτές της ήταν άμεσα ανακλητοί και η αμοιβή τους δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 6.000 φράγκα το χρόνο, όσος και ο μισθός των εργατών. Οι βουλευτές της Κομμούνας εργάζονταν υποχρεωτικά, εφάρμοζαν τους νόμους τους και λογοδοτούσαν απέναντι στους εκλογείς τους.
Στο έργο του «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία», Ο Κ. Μάρξ γράφει ότι την περίοδο της Κομμούνας συγκρούστηκαν δύο κόσμοι: «Από τη μία, ο "παλιός κόσμος" του Παρισιού των Βερσαλλιών, η σύναξη τούτη των βρικολάκων όλων των πεθαμένων καθεστώτων (...) που με απληστία περίμεναν να καταβροχθίσουν το πτώμα του έθνους (...) δεν ήταν το πραγματικό Παρίσι, μα ένα Παρίσι-φάντασμα, το Παρίσι των λιποταχτών, το Παρίσι των αρσενικών και θηλυκών θαμώνων των βουλεβάρτων - το πλούσιο, το κεφαλαιοκρατικό, το χρυσωμένο, το ακαμάτικο Παρίσι που κατάκλυζε τώρα με τους λακέδες του, με τους τυχοδιώκτες του, με τη φιλολογική του γυφτοσυμμορία και με τις κοκότες του στις Βερσαλλίες (...) για το οποίο ο εμφύλιος πόλεμος ήταν απλά ένα ευχάριστο διάλειμμα.
Από την άλλη, ήταν, αλήθεια, θαυμάσια η αλλαγή που είχε φέρει στο Παρίσι η Κομμούνα! Ούτε ίχνος πια δεν υπήρχε από το ακόλαστο Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Δεν ήταν πια το Παρίσι τόπος συνάντησης των απανταχού αστών τυχοδιωκτών. Στη θέση των αστών γυναικών του Παρισιού ξαναβγήκαν στην επιφάνεια οι πραγματικές γυναίκες του Παρισιού - ηρωικές, ανοιχτόκαρδες και αφοσιωμένες σαν τις γυναίκες της αρχαιότητας. Ήταν το Παρίσι που εργαζόταν, που σκεφτόταν, που μαχόταν, που μάτωνε».
Η Κομμούνα έπεσε στις 28 Μάη του 1871 και το τέλος της υπήρξε τραγικό για τους Κομμουνάρους. Γράφει οΒλαντιμίρ Λένιν: «Δύο λάθη κατέστρεψαν τους καρπούς της λαμπρής νίκης. Το προλεταριάτο σταμάτησε στη μέση του δρόμου: Αντί να αρχίσει την "απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών", παρασύρθηκε από το όνειρο να εγκαθιδρύσει ανώτερη Δικαιοσύνη σε μια χώρα που να την ενώνει το πανεθνικό καθήκον... Το δεύτερο λάθος είναι η υπερβολική μεγαλοψυχία του προλεταριάτου: Έπρεπε να εξοντώσει τους εχθρούς του. Απεναντίας, το προλεταριάτο του Παρισιού προσπαθούσε να επιδράσει ηθικά επάνω τους, περιφρόνησε τη σημασία των καθαρά πολεμικών ενεργειών στον εμφύλιο πόλεμο και αντί να στεφανώσει τη νίκη του στο Παρίσι με αποφασιστική επίθεση ενάντια στις Βερσαλλίες, αργοπόρησε κι έδωσε στην κυβέρνηση των Βερσαλλιών τον καιρό να συγκεντρώσει τις σκοτεινές δυνάμεις και να προετοιμαστεί για τη ματωμένη βδομάδα του Μάη».
Η γέννηση και η δράση της Κομμούνας ανέδειξε, μέσα από την αρνητική πείρα της, ότι το προλεταριάτο πρέπει να έχει επιστημονικά θεμελιωμένη και επεξεργασμένη στρατηγική και τακτική, να γνωρίζει καλά τις νομοτέλειες της ταξικής πάλης. Αυτό το καθήκον μόνο ένα εργατικό κόμμα με επαναστατική θεωρία μπορεί να πραγματοποιήσει, σε σύγκρουση με την επίδραση της αστικής και μικροαστικής ιδεολογίας, τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό. Είναι ιδεολογικά ρεύματα που καλλιεργούν την αυταπάτη ότι η κοινωνική πρόοδος μπορεί να προέλθει ως αποτέλεσμα της αυθόρμητης δράσης ή της ταξικής συνεργασίας ή της εφαρμογής ενός νέου μείγματος πολιτικής διαχείρισης του καπιταλισμού.
Το επιστέγασμα της πρώτης στον κόσμο απόπειρας της εργατικής τάξης να ανοίξει το δρόμο προς τον κομμουνισμό δίνει η εισαγωγή στον «Εμφύλιο Πόλεμο στη Γαλλία» του Φρίντριχ Ένγκελς: «Τον τελευταίο καιρό, το σοσιαλδημοκράτη Φιλισταίο τον πιάνει ξανά ένας ιερός τρόμος όταν ακούει τις λέξεις: Δικτατορία του προλεταριάτου. Ε, λοιπόν, κύριοι, θέλετε να μάθετε τι λογής είναι αυτή η δικτατορία; Κοιτάχτε την Παρισινή Κομμούνα. Αυτή ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου».
Αρχειακό υλικό στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση»
Στην ηλεκτρονική σελίδα της ΚΟΜΕΠ μπορείτε να διαβάσετε τα ακόλουθα αρχειακά υλικά σε σχέση με την Παρισινή Κομμούνα:
Τις «Σημειώσεις από την παρέμβαση του Φρίντριχ Ένγκελς για την Επανάσταση της 18ης Μάρτη στο Παρίσι», που είναι η πρώτη από τις παρεμβάσεις και τις αναφορές των Μαρξ και Ένγκελς για την προλεταριακή επανάσταση της 18ης Μάρτη 1871 στο Παρίσι, για τον ηρωικό αγώνα των Κομμουνάρων και τη δραστηριότητα της Παρισινής Κομμούνας.
Επίσης, «Σημειώσεις από την παρέμβαση του Φρίντριχ Ένγκελς για την Παρισινή Κομμούνα», που περιλαμβάνεται στη γερμανική συλλογή «Απάντων» Μαρξ - Ένγκελς, «Marx - Engels Werke», τ. 17, σελ. 635-636 και αποτελεί αναπαραγωγή από το Βιβλίο Πρακτικών του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς (συνεδρίαση στις 9 Μάη 1871).
Αλλά και το άρθρο «Ο Μαρξ στον Leo Frankel και στον Louis-Eugene Varlin στο Παρίσι». Πρόκειται για προσχέδιο του γράμματος του Μαρξ στους Frankel και Louis-Eugene Varlin, το οποίο δίνει μια ιδέα για την άμεση σύνδεση του Μαρξ με τα μέλη της Παρισινής Κομμούνας.
Διαβάστε ακόμα από τη «Σύγχρονη Εποχή» το βιβλίο του Κ. Μαρξ «Εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία». Ο «Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία» ασχολείται σε βάθος με το σημαντικότερο γεγονός της ζωής του Κ. Μαρξ: Με την Παρισινή Κομμούνα. Στις σελίδες του φαίνεται σε όλη της την έκταση εκείνο που πολλοί σύγχρονοι παρατηρητές καθόλου δεν κατάλαβαν: Ότι η Κομμούνα υπήρξε -στις 72 ημέρες που έζησε- μια κυβέρνηση της εργατικής τάξης. Η αστική τάξη της Γαλλίας, όμως, το κατάλαβε πάρα πολύ καλά και, ασφαλώς, αυτό εξηγεί και την άγρια απόφασή της να την εξοντώσει.
Τα τραγούδια της Κομμούνας
Η πρώτη απόπειρα συγκρότησης της Νέας Κοινωνίας αποτέλεσε έμπνευση για ανθρώπους της τέχνης. Εξάλλου, οι κομμουνάροι συνειδητοποίησαν ακόμα και σ' αυτά τα πρώτα βήματα ότι δεν μπορεί να έρθει το καινούριο, χωρίς οι επιστήμες, οι τέχνες και η λογοτεχνία να συνδεθούν με το λαό, να τον εκφράσουν, χωρίς να εξυπηρετούν τις ιστορικές και κοινωνικές του ανάγκες, τους πραγματικούς στόχους του.
Τα επιτεύγματα που κατορθώθηκαν στις 72 ημέρες ζωής της Κομμούνας άφησαν κληρονομιά, κάτω από ποιες συνθήκες μπορεί η τέχνη να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στον αληθινό δημιουργό της, το λαό, σπάζοντας όλα τα φράγματα που την κρατάνε μακριά του.
Ένα μικρό δείγμα αποτελούν τα τραγούδια που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια ή ακόμα και μετά την Κομμούνα:
«Η Διεθνής» (μπορείτε να την ακούσετε στην κεντρική εικόνα του θέματος) είναι ποίημα του Ευγένιου Ποτιέ για τη Γαλλική Κομμούνα. Μελοποιήθηκε το 1888 από τον Πιερ Ντεζεϊτέρ. Αρχικά, σκόπευαν να το κάνουν «Μασσαλιώτιδα της Κομμούνας», δηλαδή να το τραγουδάνε με τη μουσική του Εθνικού Ύμνου της Γαλλίας.
«Η Μασσαλιώτιδα της Κομμούνας». Πρόκειται για παραλλαγή του Εθνικού Ύμνου της Γαλλίας. Πιο πιθανό είναι οι στίχοι να ανήκουν σε κάποια κυρία Ζυλ Φορ. Οι στίχοι ζητάνε από τους Γάλλους να μην ακολουθούν πια βασιλιάδες και στέμματα, γιατί στα χέρια τους κυλάει το αίμα των μέχρι τότε πολέμων, αλλά να ενωθούν κάτω από τη σημαία της επανάστασης, να βαδίσουν στρατιωτικά χωρίς ηγεμόνα, όπως λέει το ρεφρέν. Μόνο έτσι μπορούν να υπερασπιστούν την πόλη τους, την ελευθερία τους, να έχουν ψωμί. Είναι χαρακτηριστικό από τις τελευταίες στροφές ότι η πάλη έχει στο επίκεντρο τον εργάτη:
«Μην φωνάξετε νέους νόμους, ο λαός είναι κουφός σε αυτά που λέτε!!
Αρκετά με τις επίσημες φράσεις, αρκετά με τα λόγια χωρίς σημασία!!
Γάλλοι, η πιο όμορφη νίκη είναι η κατάκτηση των δικαιωμάτων σου!!
Αυτά είναι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που μπορεί να καταγράψει η ιστορία!!
Λαέ!! Ας είναι η τιμή ο οδηγός σου και η δικαιοσύνη οι νόμοι σου.
Ο εργάτης να μην πεινά πια για να σκεπάζει ο βασιλιάς τους ώμους του με μανδύες!!
Από το βάθος της σκοτεινής νύχτας που μας αλυσόδενε η μοναρχία, υψώνεται η δάδα της ελευθερίας και λάμπει στον κόσμο!!»
En avant la classe ouvrière. Το τραγούδι μεταφράζεται «Εμπρός εργατική τάξη». Οι στίχοι είναι του Ευγένιου Ποτιέ και γράφτηκε και αυτό κάποια χρόνια μετά την ήττα της Κομμούνας και είναι εμπνευσμένο από αυτή. Σε αυτό το τραγούδι, ο στιχουργός βάζει ξεκάθαρα ποια είναι τα δύο στρατόπεδα στην ταξική πάλη και ποιοι είναι οι σύμμαχοι του προλεταριάτου. Καλεί τους εργάτες από όλες τις δουλειές να ενωθούν και τους καλλιτέχνες και τους διανοούμενους να παλέψουν στο πλάι τους. Ξεκαθαρίζει ποιος είναι ο εχθρός:
«Τα αφεντικά είναι οι αντίπαλοί μας, τα κανόνια τους το έχουν αποδείξει εκατό φορές!
Απέναντι από το στρατόπεδο των μπουρζουάδων να χτίσουμε το στρατόπεδο του προλεταριάτου!!
Ακολούθησέ με καλλιτέχνη κι εσύ γνωστικέ!! Τα σφυριά μας σφυρηλατούν το φως!!
Εμπρός εργατική τάξη, εμπρός, εμπρός!!».
Και φυσικά σύμβολο της εργατικής τάξης είναι η αιματοβαμμένη σημαία της Κομμούνας:
«Κομμούνα θα σε ακολουθήσουμε!! Είναι η μεγάλη επίθεση για το ψωμί!!
Καθένας πρέπει να τρώει στην πείνα του!! Καθένας πρέπει να ζει γεμάτη ζωή!!
Κόκκινη σημαία ανέμισε στον άνεμο, να σε χαιρετίσει όλη η γη!!».
Sous le drapeau rouge. Το τραγούδι μεταφράζεται «Κάτω από την κόκκινη σημαία». Οι στίχοι είναι του Πολ Μπρους κι εδώ ερμηνεύεται από την Φραντζέσκα Σόλβιλ από το δίσκο «Τραγουδώντας την Κομμούνα». Είναι τραγούδι που γράφτηκε μετά την Κομμούνα, πράγμα που αποδεικνύει ότι η Κομμούνα αποτελούσε έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες, ακόμα και χρόνια μετά την ήττα της. Η κόκκινη σημαία παραπέμπει κατευθείαν στην κόκκινη αιματοβαμμένη σημαία της Κομμούνας. Σε αυτό το τραγούδι, η κόκκινη σημαία ανάγεται σε σύμβολο των επαναστατών του Φλεβάρη του 1848 και των Κομμουνάρων. Γράφει ότι το χρώμα της είναι όμορφο γιατί έχει το κόκκινο χρώμα του εργάτη. Μάλιστα, την αποκαλεί κόκκινη σημαία του Ιούνη από τα γεγονότα της Κομμούνας.
La semaine sanglante. Το τραγούδι μεταφράζεται «Η ματωμένη βδομάδα». Οι στίχοι είναι του Ζαν Μπατίστ Κλεμάντ. Ματωμένη βδομάδα ήταν η τελευταία βδομάδα ζωής της Παρισινής Κομμούνας (22-28 Μάη). Αυτή τη βδομάδα, ο στρατός των Βερσαλλιών, με επικεφαλής τον Αδόλφο Θιέρσο, επιτέθηκε στο εξεγερμένο Παρίσι και κατέστειλε στο αίμα τη Γαλλική Κομμούνα. Είναι η μάχη με τους περισσότερους νεκρούς στην ιστορία των Παρισίων, καθώς ξεπέρασε σε αριθμό νεκρών και τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Οι στίχοι περιγράφουν τους δρόμους των Παρισίων μετά την ήττα των κομμουνάρων. Από τη μία αστυνομικοί, άνθρωποι με ξίφη και σπιούνοι των αυτοκρατόρων και των βουλευτών και από την άλλη μητέρες, ορφανά και πτώματα των κομμουνάρων. Οι καλοντυμένοι κύριοι και κυρίες με τα κολιέ τους στα χρώματα της γαλλικής σημαίας και οι παπάδες βλέπουν τους δήμιους να εκτελούν τυχαία όποιον βρίσκουν στο δρόμο. Όμως το τραγούδι δε χάνει την επαναστατική του αισιοδοξία:
«Ο λαός θα είναι πάντα καρφωμένος στη δυστυχία;!!
Έως πότε οι άνθρωποι του πολέμου θα έχουν το πάνω χέρι;!!
Ως πότε η άγια κλίκα θα μας θεωρεί ταπεινά βοοειδή;;!!
Πότε επιτέλους θα έρθει η δημοκρατία της δικαιοσύνης και της εργασίας;!!
Ναι, αλλά!! Ως εδώ!! Οι κακές μέρες θα τελειώσουν!!
Όταν όλοι οι φτωχοί ριχτούν στην υπόθεση της εκδίκησης!!
Όταν όλοι οι φτωχοί ριχτούν στην υπόθεση της εκδίκησης!!».
902.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου