Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012

Σαν σήμερα: Γεννιέται ο ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792 – 1828)


Ο ηγέτης της Επανάστασης Αλέξανδρος Υψηλάντης, αποβιβάζεται στο Ιάσιο στις 22 Φλεβάρη, φορώντας τη στολή του Ρώσου στρατηγού. 

(Πίνακας του Peter von Hess στο Κρατικό Μουσείο Μονάχου)

                           


Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στρατιωτικός, λόγιος και αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1792 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν πρωτότοκος γιος του Κωνσταντίνου Υψηλάντη. 
Στην Πετρούπολη, όπου ακολούθησε τον πατέρα του, φοίτησε στη Σχολή του Σώματος των Βασιλικών Ακολούθων και στη συνέχεια υπηρέτησε στα σώματα της αυτοκρατορικής φρουράς. Διακρίθηκε στους πολέμους κατά του Ναπολέοντα, ενώ στη μάχη της Δρέσδης, στις 27 Αυγούστου 1813, έχασε το δεξί του χέρι.
Τον Μάρτιο του 1820 ο Εμμανουήλ Ξάνθος του προτείνει την αρχηγία της Φιλικής Εταιρείας την οποία αποδέχεται και αρχίζει τις προπαρασκευαστικές επαναστατικές ενέργειες. 
Η έναρξη της Επανάστασης του '21 γιορτάζεται στην Ελλάδα την 25η Μάρτη. Η ημερομηνία αυτή συνδέεται με την έναρξη της εξέγερσης στην Πελοπόννησο (αν και αυτό αμφισβητείται έντονα). Στην πραγματικότητα η Ελληνική Επανάσταση άρχισε ένα μήνα πριν στη Μολδαβία.
Είναι γνωστό ότι το αρχικό σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας προέβλεπε την έναρξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον ίδιο τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Αλλά στον αρχηγό των Φιλικών, που το Φλεβάρη του 1821 βρισκόταν στο Κισνόβιο, όπου είχε στήσει το επιτελείο του, έφθασαν ανησυχητικές ειδήσεις, ότι η Πύλη αποκάλυψε τα σχέδια των επαναστατών. Τότε ο Υψηλάντης αποφάσισε να αρχίσει αμέσως την Επανάσταση από ένα σημείο κοντά στο Κισνόβιο, στα ανατολικά σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να αποσπάσει την προσοχή της Πύλης από τις επαναστατικές ζυμώσεις στην Ελλάδα.
Στις 22 Φλεβάρη του 1821, στις 6 το βράδυ, ο Υψηλάντης με τους αδελφούς του Νικόλαο και Γεώργιο, τον Γ. Καντακουζηνό, τον Πολωνό αξιωματικό Γαρνόφσκι και μερικούς άλλους εγκαταλείπει τη Ρωσία, περνάει τον ποταμό Προύθο και αποβιβάζεται στο Ιάσιο. Αυτή η ημέρα θεωρείται ως αρχή του κινήματος.Στις 23 Φλεβάρη ο Υψηλάντης και οι σύντροφοί του μεταβαίνουν στο Ιάσιο και από εκεί εκδίδει τρεις προκηρύξεις μεγάλης σημασίας από τις οποίες αποδεικνύεται ότι ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας άρχιζε την εξέγερση στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες, δρούσε όμως ως πανελλήνιος ηγέτης. Στην πρώτη προκήρυξη που απηύθυνε προς το έθνος έγραφε: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», με την οποία καλούσε τους Ελληνες: «Να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον ζυγόν... Να ελευθερώσωμεν την Πατρίδαν».
Με επιστολή του στον αυτοκράτορα Αλέξανδρο υπέβαλε την παραίτησή του από το ρωσικό στρατό και αναγγέλλοντας την Ελληνική Επανάσταση ζήτησε την αρωγή του. Αμέσως μετά επιδόθηκε στη δημιουργία στρατού και συγκρότησε τον Ιερό Λόχο.
Στο Ιάσιο άρχισαν εντατικές προετοιμασίες και στις 2 Μάρτη εκδηλώθηκε το κίνημα στο οποίο ο Υψηλάντης ήταν επικεφαλής 4-5 χιλιάδων ενόπλων ανδρών. Το κίνημα απέτυχε, στη μάχη του Δραγατσανίου (7 Ιούνη 1821) ο στρατός του Υψηλάντη διαλύθηκε. Ο ίδιος και οι δύο αδελφοί του φυλακίστηκαν στην Αυστρία όπου έμειναν για έξι χρόνια. Ο αρχηγός της Επανάστασης πέθανε το Γενάρη του 1828 στη Βιέννη, δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του. Ομως, το κίνημα αυτό συνέβαλε αποφασιστικά στην επιτυχία της Επανάστασης στην Ελλάδα, καθώς υποχρέωσε την Πύλη για το κρίσιμο διάστημα (Φλεβάρης- Ιούνης του 1821), να δεσμεύσει στη Μολδοβλαχία μεγάλες δυνάμεις, τις οποίες αλλιώς θα διέθετε για την κατάπνιξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο.


πηγές: Σαν Σήμερα.gr, Ριζοσπάστης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου