Συζήτηση με την ηθοποιό Μπέττυ Βαλάση
«Το να αγαπήσει ένας άνθρωπος έναν άλλο είναι ίσως το δυσκολότερο έργο, το έσχατο, η τελευταία δοκιμασία και η απόδειξη, η δουλειά για την οποία όλες οι άλλες δουλειές δεν είναι παρά προετοιμασία» (Rainer Maria Rilke)...
Μια σύγχρονη μαύρη κωμωδία πάνω στο θέμα της ανθρώπινης μοναξιάς και της ανάγκης που υπάρχει για επικοινωνία, αγάπη και συντροφικότητα, παρουσιάζεται, στο θέατρο «Βασιλάκου». Το έργο του Καναδού Μόρις Πάνιτς «Η θεία κι εγώ» ανεβαίνει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με την Μπέττυ Βαλάση και τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, σε σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια. Μετάφραση: Γιώργος Βάλαρης. Απόδοση: Αντώνης Γαλαίος. Σκηνικά - κοστούμια: Αναστασία Αρσένη. Φωτισμοί: Ανδρέας Μπέλης.
Μια ζωή θέατρο
Τέλειωσε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, με δασκάλους τους: Αγγ. Τερζάκη - Αιμ Χουρμούσιο - Σωκ. Καραντινό - Θ. Κωτσόπουλο - Στ. ΒόκοΒιτς - Κατ. Παξινού - Μ. Μυράτ - Ελ. Χαλκούση - Β. Διαμαντόπουλο... Στο θέατρο συνεργάστηκε με τους θιάσους: Κατράκη - Μουσούρη - Ηλιόπουλο - Κούρκουλο - Φέρτη - Καλογεροπούλου - Μελίνα Μερκούρη, με το Εθνικό Θέατρο, με το Κρατικό Θέατρο.
Στον κινηματογράφο έπαιξε στις ταινίες: «Ανοιχτή Επιστολή» του Γ. Σταμπουλόπουλου, «Κυνηγοί» του Θ. Αγγελόπουλου, «1922» του Ν. Κούνδουρου, «Κραυγή γυναικών» του Ζυλ Ντασσέν, «Γλυκειά Πατρίδα» του Μ. Κακογιάννη, «Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι» του Ντ. Κουτσουρίδη. Στην τηλεόραση σειρές με τους σκηνοθέτες: Γρ. Γρηγορίου «Λωξάντρα», Γ. Σμαραγδή «Χατζη-εμμανουήλ», Γ. Διαμαντόπουλο «Προς Οφρύνιο» & «Παρέλαση», Α. Θωμόπουλο «Οτέλ Αμόρε» & « Ερασιτέχνης άνθρωπος». Αυτά... Και όσα ξέχασα...
Μ' αυτό το σεμνό βιογραφικό παρουσιάζεται στο πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης «Η θεία μου κι εγώ», η επί 40 και πλέον χρόνια στο θέατρο, Μπέττυ Βαλάση. Η σπουδαία μας ηθοποιός, σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας, στο δύσκολο - καθότι στο μεγαλύτερο μέρος του έργου δεν μιλάει - ρόλο. Οι σιωπές της είναι συγκλονιστικές. Αλλά και η γενναιοδωρία της, όταν μιλάει για τους συναδέλφους της και συντελεστές της παράστασης εξηγούν το λόγο για τον οποίο η Μπέττυ Βαλάση είναι τόσο αγαπητή.
Μετά από έξι χρόνια απουσίας από το θεατρικό σανίδι η Μπέττυ Βαλάση επανέρχεται στη σκηνή σ' ένα πολύ ωραίο έργο και μια εξαιρετική δουλειά. «Εξι χρόνια» - εξηγεί η Μπέττυ Βαλάση - «για σοβαρούς λόγους υγείας έλεγα όχι. Είχα την τύχη κάθε χρόνο να έχω πρόταση, αλλά φοβόμουν. Κάποια στιγμή μου τηλεφώνησε ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, με τον οποίο δεν έτυχε να δουλέψω. Ούτε και με τον Πέτρο (Ζούλια) είχα δουλέψει, αλλά είχα δει κάποιες δουλειές του και μου άρεσαν πολύ. Οταν έγινε το τηλεφώνημα γι' αυτή τη δουλειά, αρχικά είχα πάλι ενδοιασμούς, αλλά δεν ξέρω πώς έγινε αυτό το κλικ και είπα ναι. Και καλά έκανα. Ο Χρήστος είναι ένας εξαιρετικός συνάδελφος και πολύ καλός ηθοποιός. Εχω μάθει από μικρή μέχρι τώρα να είμαι μαθήτρια. Ο Ζούλιας έχει πολύ ταλέντο. Είναι χαρισματικός, ευαίσθητος, έξυπνος, έχει αισθητική. Και η Αναστασία Αρσένη (σκηνογράφος) είναι επίσης εξαιρετική και σ' αυτήν την παράσταση έκανε εξαιρετικά πράγματα. Ο Κώστας Μπάλας, που είναι ηθοποιός και τα τελευταία χρόνια κάνει παραγωγές, έχει καταφέρει να ανεβάζει ποιοτικές παραστάσεις που πηγαίνουν και πολύ καλά. Ηταν, λοιπόν, μια ευτυχής συγκυρία για μένα η φετινή δουλειά».
Η κωμωδία διαδέχεται το δράμα
Ενας ιδιόρρυθμος ανιψιός (Χρήστος Χατζηπαναγιώτης) αναγκάζεται να επισκεφθεί και να συμβιώσει με την από χρόνια χαμένη υπερήλικη θεία του (Μπέττυ Βαλάση) λίγο προτού αυτή αναχωρήσει από τη ζωή. Το απρόσμενο αυτό ντουέτο περνά όλη την γκάμα των αισθημάτων και των καταστάσεων. Η κωμωδία διαδέχεται το δράμα, η εχθρότητα τη συμφιλίωση, σ' ένα σκηνικό παιχνίδι εκπλήξεων και ανατροπών, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Είναι σα να παρακολουθεί κανείς μια ανελέητη πάλη μεταξύ δύο κολοσσιαίων μονομάχων, ένα απολαυστικό ρινγκ, πάνω σε όλα τα μεγάλα θέματα της ζωής.
«Το έργο» - λέει ο Μπέττυ Βαλάση - «είναι καταπληκτικά γραμμένο. Στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα πολλοί άνθρωποι δοκιμάζουν εντάσεις, συγκρούσεις και δυσκολίες στις σχέσεις της προσωπικής τους ζωής. Οι σχέσεις διαταράσσονται σοβαρά από εξωπραγματικές προσδοκίες, σύγχυση των ρόλων, προβλήματα επικοινωνίας, παρεμβάσεις τρίτων, δυσκολίες στη διαχείριση των οικονομικών τους πόρων. Τραυματικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία και από προηγούμενες σχέσεις, ανασφάλειες, φόβοι και εσωτερικές συγκρούσεις πολλές φορές οδηγούν τους ανθρώπους στη μοναξιά. Αυτή η τραγική μοναξιά των ανθρώπων είναι η ουσία του έργου. Η ανάγκη, όμως, για επικοινωνία, αγάπη, τρυφερότητα, για ένα χάδι, δε φεύγει ποτέ. Μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του ο άνθρωπος ελπίζει».
Η ελπίδα, φλόγα που δε σβήνει
«Η ηρωίδα που παίζω μπορεί μια ζωή ολόκληρη να ήταν μόνη της. Εχει, όμως, μέσα της μια φλόγα. Εχει χιούμορ και κατανόηση. Ξέρετε, μπορεί να πικραίνεται ο άνθρωπος που νιώθει μοναξιά, να νιώθει απογοήτευση από τη ζωή του και είναι λογικό. Βέβαια, πολλές φορές οι άνθρωποι που δηλητηριάζονται από τις πίκρες της ζωής τους κλείνονται ερμητικά. Η ευλογία σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι να μη δηλητηριάζεται και να μην έρχονται στην επιφάνεια οι κακίες. Δεν το λέω γιατί είμαι καλό πλάσμα. Πέρασα πάρα πολλά στη ζωή μου, αλλά είχα την ευλογία να μη γίνω κακό, στριμμένο πλάσμα. Οταν πέρασα την περιπέτεια της υγείας μου, την πρώτη χρονιά που δεν μπορούσα να μιλήσω, δεν σου κρύβω ότι έλεγα ας φύγω, δε θέλω να ζήσω... Αλλά η ιδεολογική μου τοποθέτηση, η κομματική μου ένταξη, ο χαρακτήρας μου, με έκαναν ξαφνικά να νιώσω ντροπή και μόνο που το σκέφτηκα. Είπα, είναι δυνατόν; Ο κόσμος υποφέρει, οι άνθρωποι δυστυχούν, νέα πλάσματα φεύγουν κι εγώ σκέφτομαι έτσι; Οχι. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου είναι αδιαπραγμάτευτη. Σήκωσα ψηλά το κεφάλι και προχώρησα. Γι' αυτό και θυμώνω σήμερα με όσα γίνονται. Οργίζομαι μ' αυτήν την πολιτική που οδηγεί τον κόσμο στην εξαθλίωση, που τσαλακώνουν το δικαίωμά του να ζήσει με αξιοπρέπεια. Και από την άλλη, να προσπαθούν να κοροϊδέψουν τους ανθρώπους, παρουσιάζοντας το μαύρο άσπρο. Είναι ντροπή να λένε ότι τάχα ψηφίζουν αλλά έχουν πρόβλημα με τη συνείδησή τους. Αν έχεις συνείδηση δεν την διαπραγματεύεσαι. Δεν ντρέπονται. Αλλά κι ο κόσμος τι κάνει; Ολοι έχουμε ευθύνη. Τους ακούω να διαμαρτύρονται, να οργίζονται, αλλά φοβάμαι για το τι θα πράξουν πάλι μπροστά στις κάλπες. Χρόνια αυτό γίνεται. Αλλα λένε κι άλλα ψηφίζουν. Θέλω να ελπίζω όμως ότι ο κόσμος θα ανατρέψει τελικά αυτή την πολιτική, γιατί πραγματικά δεν πάει άλλο».
«Το να αγαπήσει ένας άνθρωπος έναν άλλο είναι ίσως το δυσκολότερο έργο, το έσχατο, η τελευταία δοκιμασία και η απόδειξη, η δουλειά για την οποία όλες οι άλλες δουλειές δεν είναι παρά προετοιμασία» (Rainer Maria Rilke)...
Μια σύγχρονη μαύρη κωμωδία πάνω στο θέμα της ανθρώπινης μοναξιάς και της ανάγκης που υπάρχει για επικοινωνία, αγάπη και συντροφικότητα, παρουσιάζεται, στο θέατρο «Βασιλάκου». Το έργο του Καναδού Μόρις Πάνιτς «Η θεία κι εγώ» ανεβαίνει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με την Μπέττυ Βαλάση και τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, σε σκηνοθεσία του Πέτρου Ζούλια. Μετάφραση: Γιώργος Βάλαρης. Απόδοση: Αντώνης Γαλαίος. Σκηνικά - κοστούμια: Αναστασία Αρσένη. Φωτισμοί: Ανδρέας Μπέλης.
Μια ζωή θέατρο
Τέλειωσε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, με δασκάλους τους: Αγγ. Τερζάκη - Αιμ Χουρμούσιο - Σωκ. Καραντινό - Θ. Κωτσόπουλο - Στ. ΒόκοΒιτς - Κατ. Παξινού - Μ. Μυράτ - Ελ. Χαλκούση - Β. Διαμαντόπουλο... Στο θέατρο συνεργάστηκε με τους θιάσους: Κατράκη - Μουσούρη - Ηλιόπουλο - Κούρκουλο - Φέρτη - Καλογεροπούλου - Μελίνα Μερκούρη, με το Εθνικό Θέατρο, με το Κρατικό Θέατρο.
Στον κινηματογράφο έπαιξε στις ταινίες: «Ανοιχτή Επιστολή» του Γ. Σταμπουλόπουλου, «Κυνηγοί» του Θ. Αγγελόπουλου, «1922» του Ν. Κούνδουρου, «Κραυγή γυναικών» του Ζυλ Ντασσέν, «Γλυκειά Πατρίδα» του Μ. Κακογιάννη, «Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι» του Ντ. Κουτσουρίδη. Στην τηλεόραση σειρές με τους σκηνοθέτες: Γρ. Γρηγορίου «Λωξάντρα», Γ. Σμαραγδή «Χατζη-εμμανουήλ», Γ. Διαμαντόπουλο «Προς Οφρύνιο» & «Παρέλαση», Α. Θωμόπουλο «Οτέλ Αμόρε» & « Ερασιτέχνης άνθρωπος». Αυτά... Και όσα ξέχασα...
Μ' αυτό το σεμνό βιογραφικό παρουσιάζεται στο πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης «Η θεία μου κι εγώ», η επί 40 και πλέον χρόνια στο θέατρο, Μπέττυ Βαλάση. Η σπουδαία μας ηθοποιός, σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας, στο δύσκολο - καθότι στο μεγαλύτερο μέρος του έργου δεν μιλάει - ρόλο. Οι σιωπές της είναι συγκλονιστικές. Αλλά και η γενναιοδωρία της, όταν μιλάει για τους συναδέλφους της και συντελεστές της παράστασης εξηγούν το λόγο για τον οποίο η Μπέττυ Βαλάση είναι τόσο αγαπητή.
Μετά από έξι χρόνια απουσίας από το θεατρικό σανίδι η Μπέττυ Βαλάση επανέρχεται στη σκηνή σ' ένα πολύ ωραίο έργο και μια εξαιρετική δουλειά. «Εξι χρόνια» - εξηγεί η Μπέττυ Βαλάση - «για σοβαρούς λόγους υγείας έλεγα όχι. Είχα την τύχη κάθε χρόνο να έχω πρόταση, αλλά φοβόμουν. Κάποια στιγμή μου τηλεφώνησε ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, με τον οποίο δεν έτυχε να δουλέψω. Ούτε και με τον Πέτρο (Ζούλια) είχα δουλέψει, αλλά είχα δει κάποιες δουλειές του και μου άρεσαν πολύ. Οταν έγινε το τηλεφώνημα γι' αυτή τη δουλειά, αρχικά είχα πάλι ενδοιασμούς, αλλά δεν ξέρω πώς έγινε αυτό το κλικ και είπα ναι. Και καλά έκανα. Ο Χρήστος είναι ένας εξαιρετικός συνάδελφος και πολύ καλός ηθοποιός. Εχω μάθει από μικρή μέχρι τώρα να είμαι μαθήτρια. Ο Ζούλιας έχει πολύ ταλέντο. Είναι χαρισματικός, ευαίσθητος, έξυπνος, έχει αισθητική. Και η Αναστασία Αρσένη (σκηνογράφος) είναι επίσης εξαιρετική και σ' αυτήν την παράσταση έκανε εξαιρετικά πράγματα. Ο Κώστας Μπάλας, που είναι ηθοποιός και τα τελευταία χρόνια κάνει παραγωγές, έχει καταφέρει να ανεβάζει ποιοτικές παραστάσεις που πηγαίνουν και πολύ καλά. Ηταν, λοιπόν, μια ευτυχής συγκυρία για μένα η φετινή δουλειά».
Η κωμωδία διαδέχεται το δράμα
Ενας ιδιόρρυθμος ανιψιός (Χρήστος Χατζηπαναγιώτης) αναγκάζεται να επισκεφθεί και να συμβιώσει με την από χρόνια χαμένη υπερήλικη θεία του (Μπέττυ Βαλάση) λίγο προτού αυτή αναχωρήσει από τη ζωή. Το απρόσμενο αυτό ντουέτο περνά όλη την γκάμα των αισθημάτων και των καταστάσεων. Η κωμωδία διαδέχεται το δράμα, η εχθρότητα τη συμφιλίωση, σ' ένα σκηνικό παιχνίδι εκπλήξεων και ανατροπών, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή. Είναι σα να παρακολουθεί κανείς μια ανελέητη πάλη μεταξύ δύο κολοσσιαίων μονομάχων, ένα απολαυστικό ρινγκ, πάνω σε όλα τα μεγάλα θέματα της ζωής.
«Το έργο» - λέει ο Μπέττυ Βαλάση - «είναι καταπληκτικά γραμμένο. Στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα πολλοί άνθρωποι δοκιμάζουν εντάσεις, συγκρούσεις και δυσκολίες στις σχέσεις της προσωπικής τους ζωής. Οι σχέσεις διαταράσσονται σοβαρά από εξωπραγματικές προσδοκίες, σύγχυση των ρόλων, προβλήματα επικοινωνίας, παρεμβάσεις τρίτων, δυσκολίες στη διαχείριση των οικονομικών τους πόρων. Τραυματικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία και από προηγούμενες σχέσεις, ανασφάλειες, φόβοι και εσωτερικές συγκρούσεις πολλές φορές οδηγούν τους ανθρώπους στη μοναξιά. Αυτή η τραγική μοναξιά των ανθρώπων είναι η ουσία του έργου. Η ανάγκη, όμως, για επικοινωνία, αγάπη, τρυφερότητα, για ένα χάδι, δε φεύγει ποτέ. Μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του ο άνθρωπος ελπίζει».
Η ελπίδα, φλόγα που δε σβήνει
«Η ηρωίδα που παίζω μπορεί μια ζωή ολόκληρη να ήταν μόνη της. Εχει, όμως, μέσα της μια φλόγα. Εχει χιούμορ και κατανόηση. Ξέρετε, μπορεί να πικραίνεται ο άνθρωπος που νιώθει μοναξιά, να νιώθει απογοήτευση από τη ζωή του και είναι λογικό. Βέβαια, πολλές φορές οι άνθρωποι που δηλητηριάζονται από τις πίκρες της ζωής τους κλείνονται ερμητικά. Η ευλογία σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι να μη δηλητηριάζεται και να μην έρχονται στην επιφάνεια οι κακίες. Δεν το λέω γιατί είμαι καλό πλάσμα. Πέρασα πάρα πολλά στη ζωή μου, αλλά είχα την ευλογία να μη γίνω κακό, στριμμένο πλάσμα. Οταν πέρασα την περιπέτεια της υγείας μου, την πρώτη χρονιά που δεν μπορούσα να μιλήσω, δεν σου κρύβω ότι έλεγα ας φύγω, δε θέλω να ζήσω... Αλλά η ιδεολογική μου τοποθέτηση, η κομματική μου ένταξη, ο χαρακτήρας μου, με έκαναν ξαφνικά να νιώσω ντροπή και μόνο που το σκέφτηκα. Είπα, είναι δυνατόν; Ο κόσμος υποφέρει, οι άνθρωποι δυστυχούν, νέα πλάσματα φεύγουν κι εγώ σκέφτομαι έτσι; Οχι. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου είναι αδιαπραγμάτευτη. Σήκωσα ψηλά το κεφάλι και προχώρησα. Γι' αυτό και θυμώνω σήμερα με όσα γίνονται. Οργίζομαι μ' αυτήν την πολιτική που οδηγεί τον κόσμο στην εξαθλίωση, που τσαλακώνουν το δικαίωμά του να ζήσει με αξιοπρέπεια. Και από την άλλη, να προσπαθούν να κοροϊδέψουν τους ανθρώπους, παρουσιάζοντας το μαύρο άσπρο. Είναι ντροπή να λένε ότι τάχα ψηφίζουν αλλά έχουν πρόβλημα με τη συνείδησή τους. Αν έχεις συνείδηση δεν την διαπραγματεύεσαι. Δεν ντρέπονται. Αλλά κι ο κόσμος τι κάνει; Ολοι έχουμε ευθύνη. Τους ακούω να διαμαρτύρονται, να οργίζονται, αλλά φοβάμαι για το τι θα πράξουν πάλι μπροστά στις κάλπες. Χρόνια αυτό γίνεται. Αλλα λένε κι άλλα ψηφίζουν. Θέλω να ελπίζω όμως ότι ο κόσμος θα ανατρέψει τελικά αυτή την πολιτική, γιατί πραγματικά δεν πάει άλλο».
Στο επίκεντρο ο άνθρωπος...
Η θεία μου κι εγώ!... 0 απέναντι μου κι εγώ! 0 θάνατος κι εγώ! Η ζωή κι εγώ! Εγώ κι εγώ!... Ενα ακροβατικό σκηνικό παιχνίδι, πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη. Μια σπαρακτική ανάβαση στην απελπισία της ανθρώπινης μοναξιάς. Ενα ταξίδι στην παιδική μνήμη και στο τραύμα, που έμεινε ανοιχτό στο χρόνο. Φως, σκοτάδι. Λόγια και σιωπή. Γέλιο και δάκρυ. Ανοιξη και χειμώνας. Μεγάλος, μικρός, νιάτα και γηρατειά. Στο επίκεντρο του έργου ο άνθρωπος και μόνο αυτός. Μόνος αυτός. Ολομόναχος!
Στο επίκεντρο του έργου η μία απέναντι στον άλλο. Περιμένουν. Αγανακτούν. Πολεμούν. Χαμογελούν, επικοινωνούν με το τίποτα, στο τίποτα, για το τίποτα. «Εχει ανάγκη ο ένας τον άλλο, για να ζήσει», φωνάζει απ' τα κατάβαθα του συγγραφικού του πηγαδιού ο Πάνιτς. Εχουμε ανάγκη την αγάπη. Χωρίς αυτήν είμαστε νεκροί πριν ζήσουμε και ζωντανοί νεκροί όσο ζούμε. 0 Κεμπ και η Γκρέις, οι δυο πόλοι της ίδιας μπαταρίας. 0 Κεμπ και η Γκρέις, οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος» (Πέτρος Ζούλιας).
Η θεία μου κι εγώ!... 0 απέναντι μου κι εγώ! 0 θάνατος κι εγώ! Η ζωή κι εγώ! Εγώ κι εγώ!... Ενα ακροβατικό σκηνικό παιχνίδι, πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη. Μια σπαρακτική ανάβαση στην απελπισία της ανθρώπινης μοναξιάς. Ενα ταξίδι στην παιδική μνήμη και στο τραύμα, που έμεινε ανοιχτό στο χρόνο. Φως, σκοτάδι. Λόγια και σιωπή. Γέλιο και δάκρυ. Ανοιξη και χειμώνας. Μεγάλος, μικρός, νιάτα και γηρατειά. Στο επίκεντρο του έργου ο άνθρωπος και μόνο αυτός. Μόνος αυτός. Ολομόναχος!
Στο επίκεντρο του έργου η μία απέναντι στον άλλο. Περιμένουν. Αγανακτούν. Πολεμούν. Χαμογελούν, επικοινωνούν με το τίποτα, στο τίποτα, για το τίποτα. «Εχει ανάγκη ο ένας τον άλλο, για να ζήσει», φωνάζει απ' τα κατάβαθα του συγγραφικού του πηγαδιού ο Πάνιτς. Εχουμε ανάγκη την αγάπη. Χωρίς αυτήν είμαστε νεκροί πριν ζήσουμε και ζωντανοί νεκροί όσο ζούμε. 0 Κεμπ και η Γκρέις, οι δυο πόλοι της ίδιας μπαταρίας. 0 Κεμπ και η Γκρέις, οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος» (Πέτρος Ζούλιας).
Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου